Αποχή από τις εκλογές

Σκοπός του παρόντος σύντομου άρθρου είναι να παρουσιάσει και να συζητήσει τα ποσοστά αποχής των Ελλήνων πολιτών από τις βουλευτικές εκλογές.

Οι αριθμοί και τα ποσοστά αποχής των πολιτών από την συμμετοχή και ψήφο στις βουλευτικές εκλογές των τελευταίων 5 δεκαετιών, παρουσιάζονται στα 2 κάτωθι σχεδιαγράμματα.

Στο πρώτο σχεδιάγραμμα με μπλε χρώμα βλέπουμε τον αριθμό των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους με δικαίωμα ψήφου, ενώ η κίτρινη στήλη μας δείχνει τον αριθμό των συμπολιτών μας που, ενώ είχαν δικαίωμα ψήφου, απείχαν από την εκλογική διαδικασία. Τα έτη παρουσιάζουν τις 20 βουλευτικές εκλογικές αναμετρήσεις έπειτα από την μεταπολίτευση.

Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι ο αριθμός των πολιτών που απείχαν από την εκλογική διαδικασία αυξήθηκε σημαντικά από το 2000 και έπειτα, με κορύφωση τα 4,5 εκατομμύρια πολιτών – από τα 9,5 που είχαν δικαίωμα ψήφου - στην δεύτερη εκλογική αναμέτρηση του 2023.

Το δεύτερο σχεδιάγραμμα παρουσιάζει τα ποσοστά αποχής στις 20 τελευταίες εκλογές. Το ποσοστό διακύμανσης είναι μεταξύ 20 και 25% από το 1974 ως το 2000, και από το 2007 και έπειτα παρουσιάζει μια έντονη αυξητική τάξη, με κορυφώσεις το 2015 με 43% και το 2023Β με 46%.  

Αυτό που παρατηρείται εξ’ αρχής είναι ότι σε κάθε εκλογική αναμέτρηση - όσο σημαντική και να είναι αυτή - ένα ποσοστό απέχει. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε λόγους υγείας, σε λόγους απόστασης, σε τεχνικές δυσκολίες, λόγω ιδεολογίας ή από κάποια άλλη αιτία.

Ένα δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι η αποχή αυξήθηκε πολύ τα τελευταία 20 χρόνια. Αυτό το πρόσθετο ποσοστό μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες: κάποιοι συμπολίτες/συμπολίτισσες έφυγαν για το εξωτερικό λόγω της αδυναμίας εύρεσης καλής εργασίας εντός της χώρας, ένα μεγάλο ποσοστό απαξιώνει το υπάρχον πολιτικό σύστημα διότι θεωρούν ότι δεν τους εκπροσωπεί κανένα από τα υπάρχοντα πολιτικά κόμματα και ότι οι εκλογές δεν άλλάζουν τίποτα, και ένα μικρότερο ποσοστό παρασύρεται από ψευδή νέα (fake news) ότι η αποχή μπορεί να προκαλέσει κάποια αλλαγή στα εκλογικά αποτελέσματα.

Το βασικό συμπέρασμα όμως είναι ένα: στην χώρα που γεννήθηκε η έννοια της δημοκρατίας και της ευρείας συμμετοχής των πολιτών στα κοινά – ένα δικαίωμα που κερδήθηκε με αίμα ανά τους αιώνες - σχεδόν οι μισοί πολίτες της χώρας προτιμούν - ο καθένας για τους δικούς του λόγους - να μην ψηφίσουν και άρα να αποφασίσουν άλλοι για αυτούς.

Π. Κώτσιος 07/06/2025